Phương pháp nghiên cứu khoa học là lý luận mang tính chất thực tiễn của một bài nghiên cứu đồng thời quyết định đến thành công của bài nghiên cứu khoa học.
Việc áp dụng phương pháp nghiên cứu đồng nghĩa với áp dụng công thức để khám phá đối tượng nghiên cứu.
Dưới đây là các phương pháp nghiên cứu khoa học đang được sử dụng phổ biến nhất hiện nay.
Nội dung chính
Nghiên cứu khoa học là gì?
Nghiên cứu khoa học là quá trình áp dụng linh hoạt những phương pháp nghiên cứu từ những người có trình độ chuyên môn cao. Để từ đó tìm kiếm được những tri thức mới, những ứng dụng kỹ thuật có ích hay những mô hình có ý nghĩa thực tiễn trong cuộc sống.
Hiểu một cách đơn giản, hoạt động nghiên cứu khoa học là hành trình tổng hợp chuỗi những phương pháp hỗ trợ cho nghiên cứu, tìm ra những quy luật, khái niệm hay một hiện tượng mới….
Tất cả những sản phẩm này đã được chứng minh trong suốt quá trình nghiên cứu thông qua khảo sát từ những số liệu hay tài liệu thu thập được.
Xem thêm: Gap year là gì?
Đặc điểm của phương pháp nghiên cứu khoa học
Các phương pháp nghiên cứu khoa học sở nhiều nhiều đặc điểm nổi bật như:
Tính mục đích
Tất cả những hoạt động nghiên cứu mà con người thực hiện đều sở hữu những mục đích, ý nghĩa khác nhau. Do đó, việc nghiên cứu khoa học là phương pháp mang tính có mục đích.
Mục đích của nghiên cứu khoa học đó chính là dựa trên những số liệu, tài liệu thu thập được và sẽ tìm ra được những quy luật, bản chất của sự vật, hiện tượng trong cuộc sống.
Việc áp dụng những thành tựu của khoa học kỹ thuật phù hợp sẽ giúp cuộc sống phát triển và văn minh hơn.
Việc xác định được mục đích nghiên cứu khoa học sẽ giúp bạn chọn được phương pháp nghiên cứu phù hợp. Việc chọn chính xác phương pháp sẽ giúp cho mục đích nghiên cứu đạt được kết quả tốt nhất.
Xem thêm: Statement of Purpose là gì?
Phương pháp nghiên cứu khoa học là cách thao tác của chủ thể
Có thể nói, phương pháp nghiên cứu khoa học luôn gắn chặt với chủ thể để từ đó tạo nên điểm chủ quan. Khía cạnh này chính là những kinh nghiệm sáng tạo, hoạt động nghiên cứu và năng lực nhận thức của chủ thể. Tất cả lĩnh vực trên được thể hiện qua việc nhận thức được quy luật vận động của đối tượng người sử dụng nghiên cứu.
Bên cạnh đó, mặt khách quan còn quyết định đến việc chọn phương pháp nghiên cứu này hoặc phương pháp khác của chủ thể để thực hiện nghiên cứu khoa học.
Tuy nhiên trong nghiên cứu khoa học thì sự chủ quan phải tuân thủ theo khách quan để mới có thể sở hữu thể tiếp cận không cầu kỳ hơn những quy luật khách quan trong thế giới.
Xem thêm: Advanced placement là gì?
Phương pháp nghiên cứu khoa học cần có sự hỗ trợ của công cụ
Bất kỳ một phương pháp nghiên cứu nào cũng cần đến sự hỗ trợ của các công cụ cũng như những phương tiện kỹ thuật văn minh. Điều này mang lại tính chính xác và hiệu quả tốt trong quá trình nghiên cứu.
Phương pháp và phương tiện nghiên cứu là hai khái niệm, phạm trù khác nhau nhưng lại sở hữu quan hệ chặt chẽ với nhau. Cần phụ thuộc vào đối tượng mà người sử dụng nghiên cứu để từ đó chọn ra phương pháp nghiên cứu phù hợp.
Để thực hiện được những phương pháp nghiên cứu thì cần có sự giúp đỡ của phương tiện nghiên cứu. Đây được xem là yếu tố quyết định đến sự chính xác rất tốt của nhiều kết quả nghiên cứu khoa học.
Xem thêm: Psychometric test là gì?
Tầm quan trọng của nghiên cứu khoa học
Việc nghiên cứu khoa học mang đến nhiều lợi ích khác nhau và đây cũng chỉ là một trong những thành phần để gia tăng trình độ cho đội ngũ giảng viên, thạc sỹ, tiến sĩ và giáo sư cũng như những sinh viên ở thời điểm đó.
Bên cạnh đó, nó còn là một trong những giải pháp mang đến những phương án giải quyết vấn đề mang tính “tầm cỡ” trong cộng đồng.
Ngoài ra, việc nghiên cứu khoa học còn là động lực để sáng tạo ra những hàng hoá nghiên cứu mới. Để từ đó phục vụ nhu cầu thực tiễn cũng như nâng cao chất lượng trong cuộc sống đời thường và xã hội.
Các phương pháp nghiên cứu khoa học phổ biến hiện nay
Phương pháp luận nghiên cứu khoa học
Trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học, phương pháp và phương pháp luận là hai khái niệm gần nhưng không đồng nhất.
Phương pháp luận là hệ thống những nguyên lý, quan điểm làm cơ sở, có chức năng lãnh đạo, xây dựng những phương pháp, định hướng phạm vi, kỹ năng ứng dụng những phương pháp và xác định việc nghiên cứu tìm tòi cũng như việc lựa chọn và vận dụng phương pháp.
Hay nói một cách khác thì phương pháp luận chính là lý luận về phương pháp bao hàm hệ thống những phương pháp, thế giới quan và nhân sinh quan của người vận dụng phương pháp, thế giới quan và nhân sinh quan của người vận dụng phương pháp, những nguyên tắc để từ đó giải quyết vấn đề đặt ra.
Các quan niệm phương pháp luận nghiên cứu khoa học có tính luận cao nên thường mang màu sắc triết học. Tuy nhiên nó không đồng nhất với thế giới quan (trong triết học) để tiếp cận và nhận thức thế giới.
Phương pháp luận được chia thành phương pháp bộ môn lý luận về phương pháp sử dụng trong khoa học và phương pháp luận chung cho các khoa học. Phương pháp luận chung nhất, thông dụng cho nghiên cứu khoa học đó chính là triết học.
Triết học Mác- Lênin là phương pháp luận đáp ứng những yêu cầu của nhận thức khoa học hiện đại cũng như hoạt động cải tạo và xây dựng thế giới quan mới.
Xem thêm: Branch Campus là gì?
Phương pháp thu thập số liệu
Đây là một trong những phương pháp nghiên cứu khoa học được nhiều người biết đến và áp dụng cho hầu hết các bộ môn cũng như trong khoa học.
Phương pháp thu thập số liệu sử dụng thông tin có sẵn từ nhiều nguồn khác nhau cũng như thu thập trực tiếp thông qua phỏng vấn, đối mặt trực tiếp với sự vật hiện tượng.
Phương pháp nghiên cứu khoa học thực nghiệm
Một vài bộ môn khoa học cần sử dụng đến phương pháp thực nghiệm. Đây là phương pháp thu thập thông tin quan sát đối tượng trong điều kiện gây biến đổi.
Những người nghiên cứu khoa học sẽ thay đổi tham số và thu được kết quả như ý muốn cũng như tách từng phần đề nghiên cứu đối với những điều kiện tồn tại của đối tượng.
Chính điều này đã tạo điều kiện cho việc rút ngắn thời gian quan sát đồng thời có thể lặp đi lặp lại để đạt được hiệu quả chuẩn xác nhất mà không bị hạn chế về thời gian và không gian.
Phương pháp nghiên cứu khoa học định tính
Phương pháp nghiên cứu định tính cũng được xem là một trong những phương pháp được ứng dụng rất nhiều và được sử dụng đa dạng trong nhiều lĩnh vực khoa học khác nhau.
Đây là phương pháp giúp người nghiên cứu có được những hiểu biết sâu về hành vi của con người cũng như tổng quan những lý do tác động đến sự ảnh hưởng này.
Ngoài ra, phương pháp nghiên cứu khoa học định tính cũng là giải pháp để điều tra trả lời cho câu hỏi tại sao và làm thế nào khi đánh giá về sự vật hiện tượng một cách toàn diện nhất.
Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Có 5 phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
Phương pháp quan sát khoa học: Là phương pháp tri giác đối tượng một cách có hệ thống để từ đó thu thập thông tin. Có 2 loại quan sát khoa học đó chính là quan sát trực tiếp và quan sát gián tiếp.
Phương pháp điều tra: là phương pháp khảo sát một nhóm đối tượng trên diện rộng để phát hiện ra những quy luật phân bố và đặc điểm của đối tượng.
Phương pháp thực nghiệm khoa học: Phương pháp mà những nhà khoa học sẽ tác động và đối tượng, quá trình diễn biến sự kiện mà đối tượng tham gia có thể hướng đến sự phát triển của chúng theo tham vọng dự kiến của mình.
Phương pháp phân tích tổng kết kinh nghiệm: Đây được xem là phương pháp nghiên cứu cũng như xem xét lại kết quả thực tiễn trong quá khứ để từ đó rút ra kiến thức bổ ích cho thực tiễn và khoa học.
Phương pháp chuyên gia: Phương pháp này vận dụng trí tuệ của những người có chuyên môn để xem xét và nhận định bản chất của đối tượng và khám phá giải pháp tận dụng.
Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Phương pháp nghiên cứu lý thuyết là phương pháp thu thập thông tin khoa học trên cơ sở nghiên cứu văn bản, tài liệu đã có sẵn và bằng sự tư duy logic rút ra tóm lại khoa học cần thiết.
Phương pháp phân tích và tổng thích hợp thuyết
Phân tích là việc nghiên cứu những tài liệu, lý luận khác nhau bằng cách phân tích chúng thành từng bộ phận để quan tâm sâu sắc hơn.
Còn tổng hợp là việc liên kết chúng lại từng mặt, từng bộ phận thông tin được phân tích để tạo ra hệ thống lý thuyết mới từ đầu và sâu sắc về đối tượng.
Phương pháp phân loại và hệ thống hóa lý thuyết
Phân loại là sắp xếp các tài liệu khoa học thành từng mặt, từng đơn vị và từng vấn đề có cũng dấu hiệu bản chất, cùng một hướng phát triển.
Còn hệ thống hóa là chuẩn bị tri thức thành một hệ thống trên cơ sở mô hình lý thuyết làm sự hiểu biết về đối tượng một cách tổng quát nhất.
Phương pháp cách thức hóa
Phương pháp cách thức hoá là phương pháp nghiên cứu những đối tượng bằng việc xây dựng gần giống với đối tượng. Đồng thời tái hiện lại đối tượng theo những tổ chức cơ cấu và chức năng của đối tượng.
Phương pháp giả thuyết
Đây là phương pháp đưa ra những dự đoán về quy luật của đối tượng rồi chứng minh dự đoán đó sao cho đúng nhất.
Phương pháp lịch sử
Phương pháp lịch sử là phương pháp nghiên cứu bằng cách đi tìm nguồn gốc phát sinh và phát triển đối tượng để từ đó rút ra bản chất cũng như quy luật của đối tượng.
Những hình thức học liên kết quốc tế
Bằng kép (Dual Degree)
Những người học sẽ có cơ hội học tập ở 2 nơi để có thể hoàn thiện chương trình học bằng kép.
Bạn hãy chọn chương trình học ở 2 trường có cơ sở tại 1 hoặc 2 quốc gia thích hợp. Sau khi kết thúc bạn sẽ được cấp 2 bằng cho 2 lĩnh vực mà mình đã theo học.
Bạn có thể chọn chương trình học bằng kép ở những trường đại học dưới đây:
- Southern Methodist University – Lyle School of Engineer (Mỹ)
- SOAS University of London (Anh)
- University of North Carolina Wilmington (Mỹ)
- Saint Louis University (Mỹ)
- Trent University (Mỹ)
Xem thêm: Các loại bằng thạc sĩ ở nước ngoài
Chi nhánh quốc tế của trường đại học
Đối với hình thức học này sinh viên sẽ được học tập ở những chi nhánh chính thức của trường đại học quốc tế nhưng lại đặt ở quốc gia khác.
Như trường đại học Monash có chi nhánh ở Malaysia, Đại học RMIT có chi nhánh ở Việt Nam, Singapore, Hong Kong, Indonesia và Trung Quốc.
Xem thêm: Trường đại học nổi tiếng nhất thế giới
Các chương trình học nhượng quyền
Nhiều trường đại học quốc tế sẽ trao quyền giảng dạy một khóa học nhất định cho các cơ sở đào tạo ở những nước khác:
Chương trình du học chuyển tiếp: Ngoài việc học trong nước bạn sẽ được chọn học chương trình này, sẽ được học ở nước ngoài và được nhận bằng của trường đại học quốc tế.
Học trực tuyến/ Học từ xa: Sinh viên sẽ được cấp bằng sau khi hoàn tất khóa học trực tuyến từ những trường đại học quốc tế:
- Brunel University London (Anh)
- Southern Illinois University Edwardsville (Mỹ)
- Durham University (Anh)
- Coventry University (Anh)
- Edith Cowan University (ECU)
Xem thêm: Chương trình học nhượng quyền
Chương trình học liên kết quốc tế phù hợp với đối tượng nào?
Chương trình học liên kết quốc tế phù hợp với những người mong muốn sở hữu bằng quốc tế nhưng trong trường hợp:
- Không thể ra nước ngoài học bởi vấn đề về gia đình hay những trách nhiệm khác
- Gặp rắc rối và khó khăn trong việc xin thị thực du học
- Không đủ khả năng về tài chính để học ở môi trường nước ngoài
Chương trình học liên kết quốc tế – Loại hình học tập linh động bởi nó cho phép bạn được học trực tuyến, học ở chi nhánh quốc tế của trường tại Việt Nam hoặc những nước lân cận.
Hình thức này giúp bạn không tốn nhiều công sức ra nước ngoài học nhưng vẫn nhận được bằng quốc tế như mong muốn.
Những chương trình liên kết quốc tế cũng như bằng kép cũng phù hợp với những người thích khám phá thế giới.
Đây là cơ hội tuyệt vời để sinh viên được trải nghiệm nền văn hóa mới trong quá trình học tập cũng như nhận nhiều tài nguyên và lợi ích từ hai trường đại học.
Việc sở hữu bằng từ 2 trường khác nhau là lợi thế lớn cho CV của bạn trong quá trình xin việc sau này.
Xem thêm: Cách viết CV bằng tiếng Anh
Kết luận
Thông tin Việt Đỉnh chia sẻ đã giúp các bạn những kiến thức hữu ích có liên quan đến các phương pháp nghiên cứu khoa học thông dụng và phổ biến hiện nay. Một bài nghiên cứu được xem là thước đo để đánh giá về trình độ hiểu biết cũng như kỹ năng chuyên môn của người thực hiện.
Chính vì vậy một bài nghiên cứu khoa học chất lượng, có giá trị cả về hình thức lẫn nội dung thì việc chọn phương pháp nghiên cứu là rất quan trọng.
